انديشه نهفته پشت رنگ سبز
موبد مهراب وحيدي :
رنگ سبز پس از رنگ سفيد در ميان همهي رنگها از جايگاه ويژهاي در ميان زرتشتيان برخوردار است. به گونهاي كه در همهي آيينهاي ديني اين رنگ به روشهاي گوناگون خود را مینمایاند. مانند استفاده از برگ سبز گیاه «مورت» در همهي جشنها و آيينهاي آفرينگان خواني، استفاده از «دستمالِ سبز» در آيينهاي نامزدي و گواهگيري و همچنين بهكاربردن نام و واژهي سبز در گفتوگوها مانند «دستت سبز»، «دلت سبز»، «سرت سبز»، و يا استفاده از نام سبز براي آيينهايي مانند «جاسبزباد» و نيز براي جاهايي مانند پيرسبز.با توجه به پيشدرآمد بالا، پرسشي بهميان ميآيد كه چرا رنگ سبز تا این اندازه مورد توجه است؟
آيا ميتوان ويژگيهاي جغرافيايي ايران و خشكي آن را شوندی(:دليلي) بر اين امر دانست كه با بهكار بردن اين نام و رنگ از ميزان فشار ناشي از خشكي كاسته شود؟ آيا بهراستي بهكار بردن رنگ و كلمه سبز ميتواند اين تاثير را داشته باشد و يا در پشت اين واژه، بار معنايي و انديشهاي ديگر نيز نهفته ميباشد؟
رنگ سبز در گستره هفت رنگِ رنگين كمان و طيف نور، درست در ميان قرار گرفتهاست(بنفش، نيلي، آبي، سبز، زرد، نارنجي، قرمز).
در انرژي درماني و دانشهاي وابسته بهآن بدن انسان داراي هفت جايگاه اصلي ورود انرژي به بدن بهنام «چاكرا» يا «نيلوفر» است كه از بالا به پايين از شمارهی هفت به يك نامگذاري شدهاند. نيلوفر مياني(شمارهی چهار) درست در ميان سينه و كمي به سمت چپ قرار دارد(جايگاه طبيعي قلب). رنگ درپیوند با آن نيلوفر، سبز ميباشد و با استفاده از اين رنگ و تاثير بر اين نيلوفر ضربان قلب حالتي آرامتر بهخود ميگيرد و به اصطلاح آرامش توسط اين رنگ به بار مينشيند.
جالب است بدانيم كه نت موسيقي درپیوند با اين نيلوفر كه با استفاده از آن، نيلوفر تحريك ميشود نيز نت «فا» كه نت چهارم از هفت نت موسيقي ميباشد كه اين نت با ربع پرده بالاتر(فا سري) يكي از نتهاي اصلي رديفهاي موسيقي «بيات ترك» و«شور» مي باشد كه نوايي بسيار دلنشين را ايجاد ميكنند.
همچنين نماد گياهي اين چاكرا «بيدمشك» بوده و سمبل نمادي آن نيلوفر دوازده پر( گل نماد خرد و نقش اصلي ديوارهاي تخت جمشيد) است.
رنگ سبز بهعنوان رنگ نماد سپنتهآرمييتي(امشاسپند سپندارمزد – به معني مهر و فروتني) كه چهارمين امشاسپند از بين اين هفت فروزههاي جاويدان اهورامزدا است نيز گفته شده است
با در نظر گرفتن آنچه گفته شد براي رنگ سبز نكتهاي درخور توجه است و آن اينكه درهمهي موارد كه عدد هفت بهعنوان عدد كلي مجموعه بهكار رفته است، عدد مياني چهار بوده و درست با رنگ سبز همخواني دارد و بار معنايي و انديشه برانگيز استفاده از رنگ سبز به «درميانه قرارگرفتن اين رنگ» بازميگردد و نشان ميدهد كه يك زرتشتي با بهرهگيري از واژههاي سر، دل و دستت سبز يادآور ميشود كه احساس و كردار خويش را در ميانه نگه دارد. و نيز با بهكار بردن رنگ سبز در آيينها و استفاده از صفت سبز براي برخي آيينها و يا جاهاي سپندينه(:مقدس)، ميانهروي در هر چيزي را بهعنوان يكي از بيناديترين اصلهاي فرهنگي خويش يادآور ميشود.
ياري نامه:
1- مراسم مذهبي و آداب زرتشتيان، موبد اردشير آذرگشسب، تهران ، انتشارات فروهر .1372
2- جادوي طنينها، بابك فلاح. مجله موفقيت شماره 84 رويه 88، شماره 85 رويه 66 و شماره 87 رويه هاي 65و66
3- جزوه انرژي درماني