⚜#مکان_های_مهم_زرتشتیان⚜
سخنی کوتاه درباره آتشکده و آتشکدهها:
نگهداری آتش و ایجاد آتشگاه و جایگاه نگهداری آتش یک سنت آریایی است و پیش از اشوزرتشت نیز رایج بودهاست.
آتشگاههای تهمورس، فریدون، تور، آدُرگُشَسپ و کیخسرو از آن دسته از آتشگاهها بهشمار میآیند. این آتشگاهها در آغاز جایگاه نگاهداری آتش برای برآوردن نیازها بودهاند و امروز نیز اجاق خانوادگی در میان پارهای از مردم و گروههای قومی رایج است که بازماندهی باورهای مردمی دورهی باستانی بهشمار میرود.
بنا بر نوشتههایی کهن مانند هفت هات میدانیم که از جایگاه آتش به مانند یک نیایشگاه همگانی یاد گردیده است. نقشهای بازمانده بر ماندگارهای کهن از زمان مادها و هخامنشیان افرادی را نشان میدهد که به شیوهی گاتهایی و با دستهای برافراشته در برابر آتش ایستادهاند.
نقشهای موجود در پاسارگاد و نقش رستم نیز چنین فرتوری را به دیده میگزارند.
آنگونه که پیداست ساختمانسازی پیرامون جایگاههای آتش و ساخت معابد از بابلیها و ایلامیها به زرتشتیان پارسی و مادی به ارمغان رسیدهاست.
در ایران باستان، آتشکدهها نه تنها جای نیایش، وانگه دادگاه و درمانگاه و چهبسا دبستان و آموزشگاه هم بهشمار میرفتند. چه در اینجا به نوآموزان درسهای دینی یاد میدادند و همان یاد دادنها بود که خوی راستی و درستی و دلیری را به آنها میآموخت.
موبد در این مکان به دادرسی میپرداخت و بیماران روحی نیز مداوا میشدند. افزونبر اینها، آتشکدهها مجهز به کتابخانه بزرگ نیز بودند و همچنین خزانه مالیات و جایگاه نیکوکاری و نیز جایی برای ورزش و سواری و مسابقهها بود. بهزبان دیگر همادگاهی بود که نیایشگاه را نیز دربر میگرفت.
ویرانههای بازمانده از آتشکدههای پیش از اسلام در سرتاسر ایرانزمین از عراق امروزی تا کوههای پامیر و فرای آن پراکنده هستند.
نسکهای تاریخی نوشته شده از سوی جهانگردان از آتشکدههایی سخن میگویند که آتش آنها بگونه معجزهآسایی بدون آنکه بر آنها چوب گزاشته شود میسوزند.
آنها در سرزمینهایی بودهاند که نفتخیز میباشند از خوزستان امروزی در ایران گرفته تا آذربایجان شمالی(جمهوری آذربایجان امروزی). این آتشها بوسیلهی گاز طبیعی روشن بودهاند. آتشکدهی واقع در باکو، امروزه بدست آذربایجانیها بازسازی شده و آتش آن با بهرهگیری از گاز درونزمینی روشن میباشد.
جالب آن است بدانیم که ساختمان گنبدی شکل مسجدها از دیدگاه هنر ساختمانسازی ادامهای است از معماری آتشکدهها و به هیچ روی از معماری عربی برنخاسته است.
آتشکدههای نامی در ایران:
نامیترین آتشکدههایی که در تاریخها از آنها نام برده شدهاست چنین میباشند:
آتشکده آذرگشسپ Azargoshasb در شهر شیز آذربایجان.
آتشکدهی آذر فرنبغ Azarfranbagh یا ناهید پارس، در کاریان پارس یا لارستان کنونی.
آتشکدهی آذر برزینمهر Azarborzinmehr در ریوند خراسان.
برای گرفتن آگاهیهای بیشتر درباره آتش و آتشکده میتوانید به نسکهایی که از سوی دانشمندان در اینباره نگاشته شدهاست مراجعه فرمایید.
در پایان اجازه دهید با نیایش کوتاهی به این نوشتار پایان داده و برای همگی نور و روشنایی خرد نیک و تابان و افزاینده را خواستار باشیم:
ای آذر پاک، ای ارمغان بزرگ اهورامزدا، ای روشنی بخش خانهها، همیشه فروزان و گلگون باش در خانههای ما، روشنایی و پاکی تو را میستاییم، در پرتو فروغ درخشان و دلنشین تو، با بداندیشی، ناپاکی و هرگونه پلیدی پیکار میکنیم. با بهرهگیری از فروغ تابان تو، با زبان دل و جانمان، اهورامزدای یگانه را بهپاس این دهش و پرشمار دادههای زندگی ساز دیگر، سپاس میگوییم.
ایدون باد.
(گردآورنده و نگارنده: موبد مهندس #کامران_جمشیدی)
اینک به معرفی یکی از این آتشکده ها که در بیرون از مرزهای ایران کنونی قرار دارد می پردازیم.
🔥#آتشکده باکو آتشکده ای بزرگ است که در شهر باکو در سرزمین اران یا ايران شمالی (جمهوری دروغین آذربايجان) جای گرفته است و گفته می شود به چاه نفت و ميدان های گازی نزديک بوده است. جایگاه آن در روستای سوراخانی در 15 کيلومتری باکو می باشد. هنگام ساخت آن به سال 100 پس از کورش بزرگ (400 پيش از ميلاد) بدست ايرانيان برمی گردد. به چرایی مواد نفتی موجود در اين منطقه، #آتشکده_باکو هميشه در نزد ايرانيان روشن و برافروخته بوده است. واژه "باکو" از "باگوان" در زبان پهلوی گرفته شده است و شهری ايرانی است که در دوره قاجار با يک قرارداد تحميلی به اشغال روس ها درآمد. اين مکان ارجمند، پس از يورش تازيان ويران شد ولی سال ها پس از آن دوباره بازسازی شد ولی آتش آن خاموش بود تا سال 2534 شاهنشاهی (1975 میلادی) که آتش آن، دوباره روشن گشت و به مکانی توريستی تبديل شد. همچنین مشعل بازی های المپیک اروپایی در سال 2574 (2015 میلادی) از آتش این آتشکده روشن گشت.
لازم به یادآوری است که در نخستین روز سال ۹۸، آتشگاه باکو در کشور آذربایجان شاهد حضور گروهی از زرتشتیان بود که به همراهی موبد فرهنگ ضیاتبری در این مجموعه حضور یافتند.