بزرگان و نام آوران زرتشتی
روانشاد جمشید سروشیان
گردآوری و نگارش: فرید شولیزاده
روانشاد استاد «جمشید سروش شهریار سروشیان» در روز دی بدین و آبان ماه برابر با هفدهم آبان‌ماه ۱۲۹۳خورشیدی در کرمان چشم به جهان گشود. نام مادر «بانو اسفندیار خدابخش» و نام پدرش «سروش شهریار خدابخش» بود.
تحصیلات ابتدایی را در مدرسه‌ی پسران زرتشتی در کرمان پشت سر گذاشت. سپس برای ادامه‌ی تحصیل به مدرسه‌ی روزانه مرسلین مسیحی در کرمان و پس از آن مدرسه‌ی شبانه‌روزی مرسلین کلیسا (انگلیسی) در اصفهان رفت که بعدها به دبیرستان جم نامور شد.
جمشید سروشیان تنها شاگرد زرتشتی در آن مدرسه بود و این شوند تنهایی او در آن مدرسه می‌شد. بی‌توجهی اولیای مدرسه به وی و بذل توجه بیشتر ایشان به شاگردان مسیحی و مسلمان از یک سو و از سویی دیگر ناسزاگویی هایی که در آن محیط به دین بهی می کردند، بر رنج و تنهایی جمشید می‌افزود. اما چنان‌که خودش می‌گفت، این تنهایی هیچگاه اراده‌ی و استواری بر باورهای دینی‌اش را در هم نشکست.
پس از پایان تحصیل و بازگشت به کرمان در کنار پی‌گیری فعالیت اقتصادی خانوادگی، هیچگاه از مطالعات دینی و پژوهش در تمدن نیاکان غافل نشد. با شوقی وافر به گردآوری کتاب می‌پرداخت و در این راه از آثار دانشمندان نام‌آوری چون «دینشاه ایرانی» و «ابراهیم پورداوود» بهره‌های فروان برد. استاد جمشید همواره پورداوود را به پاس دل‌آگاهی ژرف و دانش و دانایی شگرفش می‌ستود.
استاد جمشید شیفته‌ی تاریخ دراز دامن ایران و دین و فرهنگ اشوزرتشت بود. او به کرامت انسانی ایمان داشت و آموزه‌های اشوزرتشت را از آن روی می‌پسندید و به آن عشق می‌ورزید که انسان را وجودی جهانی و برترین آفریده‌ی پروردگار می‌شناسد و در هر زمان و مکان او را گرامی می‌بیند و ستوده می‌داند.
به شوند همین شور و شوق بود که در راه روشن کردن اذهان همکیشان خود بلندپروازانه می‌کوشید. استاد جمشید در کنار آموزه‌های دینی با شاهنامه حکیم توس نیز انسی شگرف داشت و از آن برای سخن گفتن و اثبات گفتار خویش سود می‌جست.
جمشید سروشیان در حوزه‌ی پژوهش، نویسنده‌ای پرکار بود. امروزه بیش از همه او را به کتاب «فرهنگ بهدینان» می‌شناسند. این کتاب واژه‌نامه گویش زبان دری زرتشتی است و انتشارات دانشگاه تهران بارها آن را تجدید چاپ کرده است.
از دیگر آثار استاد باید به کتاب «سوادآموزی و دبیری در دین زرتشت» اشاره کرد. این کتاب پیرامون ارزشمندی تعلیم و تربیت همگانی در ایران باستان سخن می‌گوید.
اثر دیگر استا کتاب «به‌یاد پیر مغان» است که پژوهشی در دین و فرهنگ زرتشتی است. «تاریخ زرتشتیان کرمان» به همراه «پندنامه محمد (ص)»، «شاهنامه‌ی هخامنشیان» و «آب، گرمابه و پاکیزگی نزد زرتشتیان ایران» از دیگر آثار استاد جمشید سروشیان به حساب می‌آیند و البته کتابی ارزشمند با نام «چاشت»...
فراست، تیزهوشی و کاردانی وافر جمشید سروشیان شوند آن شد تا از سوی همکیشان به فرنشینی انجمن زرتشتیان کرمان برگزیده شود. در این راه قابلیت‌هایش چراغی فراراه هازمان محبوبش بود. استاد جمشید سروشیان در میانه دهه‌ی ۱۳۲۰ خورشیدی با بانو «همایون کیانیان»، دخت ارباب سهراب کیانیان پیوند همسری بست که ثمره‌ی این ازدواج پنج فرزند بود.
استاد جمشید سروشیان در آخرین سفر خویش از کرمان، در شهر تهران به‌شوند بیماری قلبی در دهم اسفندماه ۱۳۷۷خورشیدی در سن ۸۴ سالگی بدرود حیات گفت. پیکرش را به خواست خودش به زادگاه محبوبش کرمان بازگشت دادند و در آرامگاه زرتشتیان کرمان به خاک سپردند.
از جمله آثار ایشان می توان به:
فرهنگ بهدینان
سوادآموزی و دبیری در دین زرتشت
به یاد پیر مُغان
روشنائی بخش
تاریخ زرتشتیان کرمان در چندصدسال اخیر
پندنامهٔ محمّد دربارهٔ رفتار با مردم مغلوب
شاهنامهٔ هخامنشیان
پاک تن
آب، گرمابه و پاکیزگی نزد زرتشتیان
کتاب چاشت
و....اشاره كرد
روحش شاد یادش گرامی