دبیرستان و هنرستان فنی حرفه ای فیروز بهرام
دبیرستان فیروزبهرام یکی از دبیرستان‌های قدیمی و زرتشتی شهر تهران،
واقع درخیابان میرزا کوچک خان است.این دبیرستان از دهش بهرامجی بیکاجی که از
زرتشتیان هندوستان بوده در سال ۱۳۱۱ با صرف هزینه حدوداً ۷۰ هزار روپیه ساخته شد و
به یادگار پسر مرحومش، فیروز، فیروز بهرام نام گذاری شده است. فیروز در شهریور ۱۲۷۴
خورشیدی در هندوستان به دنیا آمد و در انگلستان تحصیل می‌کرد، در جربان جنگ جهانی
اول، در ۸ دیماه ۱۲۹۴، هنگام سفر در دریای مدیترانه، کشتی اش مورد اصابت اژدر قرار
گرفت و غرق شد. سنگ بنای این دبیرستان در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۱۱ خورشیدی با برپایی جشنی
بر روی زمین انجمن زرتشتیان به دست نیرالملک هدایت که وزیر معارف وقت بود،
کارگذاشته شد. در این مراسم دینشاه ایرانی (رئیس وقت انجمن زرتشتیان ایران بمبئی)
و رابیندرانات تاگور (شاعر و فیلسوف هندی) و تنی چند از وزرا و بزرگان زرتشتی حضور
داشتند. ساختمان فیروزبهرام با سرپرستی اردشیر کیامنش و با راهنمایی ارباب کیخسرو
شاهرخ در کمتر از ۹ ماه ساخته شد و در ۲ دی ۱۳۱۱ سال گشایش یافت. این دبیرستان در
آغاز دخترانه بود، و پس از ساخته شدن دبیرستان انوشیروان دادگر و انتقال دانش
آموزان دختر به آن، به یک دبیرستان پسرانه تبدیل شد. به هنگام ورود به ساختمان
دبیرستان، سنگ بنای مرمرینی که در سینه دیوار جای گرفته است، توجه را جلب می‌کند.
این سنگ به طول تقریبی ۱/۵ متر و عرض ۱متر است و در آن متن زیر با خط نستعلیق حک
شده است:" اهورا این دبیرستان که از دهش رادمنش بهرامجی بیکاجی بیادگارِ
فرزند روانشادش فیروز که در آغاز شهریور ۱۲۷۴ خورشیدی برابر ۲۲ اوت ۱۸۹۵ میلادی در
بمبئی زاییده شده و در هشتم دیماه ۱۲۹۴ برابر با ۲۹ دسامبر ۱۹۱۵ جهان را بدرود
گفته است، بنام دبیرستان فیروز بهرام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۱۱ خورشیدی بر روی زمین
انجمن زرتشتیان پایه‌گذارده شده و بسرپرستی نیک اندیش اردشیر کیامنش ساخته و به
رهنمونی و دستیاری این بنده آغاز و انجام و در دوم دیماه ۱۳۱۱ خورشیدی گشایش یافته
برای برخورداری نونهالان و پاس و پایندگی جاویدانی به انجمن زرتشتیان تهران واگذار
شد. "
طرح این مدرسه از جعفرخان معمارباشی است که از اسلوب‌های هخامنشی
استفاده کرده است. معماری این اثر همچون کاخ شهربانی و سردر باغ ملی تلفیقی از
معماری اروپایی و معماری کهن ایرانی است که به سبک معماری نئو کلاسیک مشهور است.
ساختمان بنا شامل سه نمای شمالی، جنوبی و شرقی است که سبک قرینه سازی در هر سه نما
به چشم می‌خورد. فرم گچ بری‌های بکار رفته در سقف این دبیرستان از جمله موارد
ارزشمند معماری آن شمرده می شود.
بازسازی
در سال ۱۳۷۵ خورشیدی، ساختمان این دبیرستان با یاری ارباب فریدون و
ارباب مهربان زرتشتی، و با همت آقای رستم فرخنده و همیاری انجمن زرتشتیان تهران،
زیر نظر سازمان میراث فرهنگی کشور به طور کامل بازسازی شد.
جشن هشتاد سالگی
در ۷ دی ماه ۱۳۹۱ خورشیدی، جشن هشتاد سالگی بنیان گذاری فیروزبهرام
در تالار این دبیرستان برگزار شد. در این جشن تعداد زیادی از مدیران، استادها،
کارمندان، دانش آموختگان پیشین و دانش آموزان این دبیرستان حضور داشتند.
نشان فیروزبهرام
در روز برگزاری جشن هشتاد سالگی دبیرستان فیروزبهرام، صادق سمیعی
(رییس هیات مدیره جامعه فیروزبهرام) در مورد نشان فیروزبهرام و دلایل به وجود آمدن
این نشان صحبت کرد و با دعوت از علی نقی فرمانفرمایان (از قدیمی ترین دانش آموختگان
فیروزبهرام - ۱۳۱۹ خورشیدی) و خداداد شهریارزاده (مدیر دو سال آغازین انقلاب) و
منوچهر جاوید (مدیر وقت دبیرستان) اقدام به رونمایی از نشان فیروزبهرام کردند. این
نشان به صورت پلاک سینه (بج) و به رنگ طلایی توسط تاده کشیش (دانش آموخته پیشین
فیروزبهرام) طراحی و ساخته شده است.
امکانات
در حال حاضر این دبیرستان مجهز به کتابخانه، تالار گردهمایی،
آزمایشگاه های فیزیک و شیمی، سیستم های صوتی، تصویری و کامپیوتری پیشرفته است.
کارگاه رایانه آن به همت فرزندان روانشاد بهرام بهمن بهرامی و به نامگانه ایشان در
سال ۱۳۹۲خورشیدی بازسازی و بازگشایی و در سال ۱۳۹۴ خورشیدی به روز شد.
کتابخانه
کتابخانه فیروزبهرام حدود ۲۵۰۰ جلد کتاب دارد و موضوعات گوناگونی چون
علوم، ریاضی و فیزیک، ادبیات، فلسفه، هنر و رمان را شامل می شود. قسمتی در این
کتابخانه به نگهداری نشریات داخلی منتشر شده در دبیرستان، پایان نامه و تحقیقات
دانشجویان رشته های معماری و مرمت آثار تاریخی با موضوع دبیرستان فیروزبهرام
اختصاص داده شده است. این کتابخانه در سال ۱۳۷۷ خورشیدی با دهش مهربان و گلی
فرهنگی و به نامگانه روانشاد مهربان رستم فرهنگی بازگشایی شد.
مشاهیر
از مشاهیر این دبیرستان شامل دانش آموختگان، دبیران، مربیان و مدیران
این دبیرستان هستند که در میان آنها می توان به افراد زیر اشاره کرد:
ابراهیم ویکتوری (پژوهشگر فضایی، نویسنده)
احمد شاملو (شاعر)
اسماعیل پوروالی (روزنامه نگار و سردبیر روزنامه روگار نو)
ایرج افشار (ریاست کتابخانه ملی ایران و مرکز اسناد دانشگاه تهران)
بابک افشار (موسیقیدان و آهنگساز)
بوذرجمهر مهر(پزشک و نماینده مجلس)
بیژن جلالی (شاعر)
پرویز شهریاری(ریاضی‌دان و از چهره‌های ماندگار)
پرویز صانع (ریاست دانشده حقوق دانشگاه ملی ایران)
پرویز مینا (از مدیران رده بالای شرکت نفت)
تورج نگهبان (شاعر، ترانه سرا و نویسنده)
جواد منصور
حسن‌علی منصور (نخست‌وزیردوران پهلوی)
حسین فکری (سر مربی سابق تیم فوتبال ایران)
حمید عنایت (پژوهشگر حوزه علوم سیاسی)
رستم شهزادی (سخنران، نویسنده و مؤبد موبدان زرتشتی)
سبکتکین سالور (نویسنده و فیلمنامه‌نویس)
سپهبد خاتم
سروش حبیبی (مترجم)
سیّد حسین نصر (ریاست دانشگاه شریف)
سیروس ذکا (مترجم و روزنامه نگار)
شاپور ریپورتر (رئیس شبکه سازمان اطلاعاتی بریتانیا در ایران)
شمس الدین مفیدی (وزیر سابق علوم و آموزش عالی)
عزت الله فولادوند (مترجم نامی آثار فلسفی)
عباس اکرامی (روزنامه نگارف مربی فوتبال و بنیانگذار باشگاه شاهین
تهران)
عزّت الله نگهبان(باستان‌شناس نامدار)
علی جوان (نفر دوازدهم در لیست ۱۰۰ نابغه برتر زنده جهان، مخترع لیزر
گازی)
علی نخجوان (اولین فرمانده پدافند هوایی ایران)
غلامحسین صالحیار (روزنامه نگار)
علاءالدین پازارگادی (نویسنده و مترجم)
فرهنگ مهر (معاون نخست وزیر وقت و ریاست سابق دانشگاه پهلوی شیراز)
فریدون رهنما (سینماگر)
کمال الدین جناب(فیزیکدان)
لوریس چکناوریان (آهنگ ساز و رهبر ارکستر)
محمد نوری(خواننده)
مسعود برزین (روزنامه نگار و رئیس سابق رادیو و تلویزیون ملی ایران)
منوچهر شاهقلی (وزیر سابق بهداری)
منوچهر جمالی (فیزیکدان، فیلسوف، شاعر، تاریخدان و پژوهشگر)
منوچهر انور (کارگردان، نویسنده، گوینده و مترجم)
مهرداد بهار (نویسنده و پژوهشگر)
مهرداد پهلبد (وزیر سابق فرهنگ و هنر ایران)
نعمت‌الله مین‌باشیان
هاشم رضی (ایران شناس، نویسنده)
هانیبال الخاص(آغازگر طراحی فیگوراتیو در نقاشی نوگرا)
هژبر یزدانی (سرمایه دار مشهور در دوران پهلوی)
هوشنگ صانعی (معاون سابق دانشکده هنرهای زیبا و معماری دانشگاه تهران)
هوشنگ کاووسی(کارشناس سینما و منتقد فیلم)
هوشنگ نهاوندی (وزیر علوم و ریاست دانشگاه تهران در دوران پهلوی)
یحیی ذکا (ایرانشناس و پژوهشگر تاریخ ایران)
امیرعباس هویدا(نخست وزیر حکومت پهلوی)