برج چهل دختران سمنان؛ جایگاه مغان زرتشتی
در اواسط خيابان حکيم الهى و بر سر راه شهر به محلات ثلاث (کوشمغان،
زاوغان و کديور) و بين محله کوشمغان و زاوغان سمنان، برج کهنه و قديمى و نيمه
مخروبه‌‌اى، ساخته شده از خشت و گل وجود دارد که به نام برج چهل دختر يا چهل
دختران ناميده مى‌شود.
تاريخ بناى این برج به زمان قبل از اسلام برمى‌گردد. همان‌طور که از
نام کوشمغان (کوشک مغان) و زاوغان (زاويه مغان) که در نزديکى برج قرار دارد، برمى‌آيد
و با توجه به مقام مغ که پيشواى زردشتيان بود، مى‌توان اطمينان داشت که برج مذکور
زمانى آتشکده و يکى از اماکن سپنتای زردشتيان بوده است. در اطراف این بنا نیز
آرامگاه زرتشتیان بود که متاسفانه تخریب کرده اند و روی آن شهر ساخته شده است.
اين بنا به صورت برج هشت ضلعى است که هر ضلع آن در خارج ۴/۵ و در داخل
۲/۸۰ متر است، ارتفاع برج در بعضى قسمت‌ها ۱۰ متر و در قسمت‌هاى نسبتاً سالم ديگر
به ۱۲ متر مى‌رسد. ضخامت ديوار تقريباً ۵۰ تا ۶۰ سانتى‌متر است. در وسط هر ضلع،
طاق نماهایی با قوس های نیزه دار برپا گشته در بالای طاق نما و زیر سقف رس های قاب
مانندی از خشت ساخته شده. سقف این برج مخروطی بوده که بر اثر سوانح طبیعی ویران
شده.