سفره گاهانبار
گاهان بارها را باید جشنهایی دانست با سابقه ای بسیار کهن که هنوز در بین زرتشتیان ایران رواج دارد. این جشنها 6 بار در سال و هر بار به مدت پنج روز برپا می شوند. واژه گاهانبار یا گاهنبار یا گهنبار به چهار صورت معنی نموده اند که هر کدام از آنها می تواند درست باشد:نخست به معنی زمان های به ثمر رسیدن يا بار دادن، دوم زمان انبار کردن، سوم زمان بارعام دادن، چهارم زمان گاهان(گاتها) خوانی
گاهنبار در اسطورههای زرتشتی و آریایی شش روزی است که خدا دنیا را آفرید
و هر گاهی نامی دارد و در اولِ هر گاهی جشنی سازند. همانطور که در دینهای سامی،
آفریدگار، جهانِ هستی را در شش روز میآفریند، در دین ایرانیان کهن نیز اهورامزدا
آفرینش جهان مادی را در شش گاهنبار به انجام میرسانَد. به این ترتیب که در یسنا
آمدهاست:
Maidh-yo-zarem: (میدیوزَرِیم) – نخستین گاهنبار روز پانزدهم اردیبهشتماه، چهلوپنجمین روز از اول سال که در آن "آسمان" آفریده شد.
Maidh-yo-shema: (میدیوشـِیم ) – روز پانزدهم تیرماه، صدوپنجمین روز سال که در این روز "آب" آفریده شد.
Paiti-shahem: (پَـیتهشَـهیم) – روز سیام شهریورماه صدوهشتادمین روز سال که در این روز "زمین" آفریده شد.
Aya-threm: (اَیاسرِم ) - سیام مهرماه، دویستودهمین روز سال که در آن "گیاه" آفریده شد.
Maidh-ya-rem: (میدیارِم) – بیستم دیماه، دویستونودمین روز سال که "جانوران" آفریده شدند.
Hamas-path-maedem: (هَـمَـسپَـتمَدُم): در آخرین روز کبیسهٔ سال، یعنی سیصدوشصتوپنجمین روز سال، که آن را وهیشتواشتگاه مینامند، واقع است که "مردمان" آفریده شدند.
هریک از جشنهای ششگانهٔ گاهنبارها پنج روز بهطول میانجامیده و آخرین روز هر گاهنبار مهمترین روز جشن بودهاست. این آیین با رای شورای عالی سیاستگذاری ثبت میراث معنوی در سیاههٔ آیینهای ملی ایران ثبت شدهاست.
Maidh-yo-zarem: (میدیوزَرِیم) – نخستین گاهنبار روز پانزدهم اردیبهشتماه، چهلوپنجمین روز از اول سال که در آن "آسمان" آفریده شد.
Maidh-yo-shema: (میدیوشـِیم ) – روز پانزدهم تیرماه، صدوپنجمین روز سال که در این روز "آب" آفریده شد.
Paiti-shahem: (پَـیتهشَـهیم) – روز سیام شهریورماه صدوهشتادمین روز سال که در این روز "زمین" آفریده شد.
Aya-threm: (اَیاسرِم ) - سیام مهرماه، دویستودهمین روز سال که در آن "گیاه" آفریده شد.
Maidh-ya-rem: (میدیارِم) – بیستم دیماه، دویستونودمین روز سال که "جانوران" آفریده شدند.
Hamas-path-maedem: (هَـمَـسپَـتمَدُم): در آخرین روز کبیسهٔ سال، یعنی سیصدوشصتوپنجمین روز سال، که آن را وهیشتواشتگاه مینامند، واقع است که "مردمان" آفریده شدند.
هریک از جشنهای ششگانهٔ گاهنبارها پنج روز بهطول میانجامیده و آخرین روز هر گاهنبار مهمترین روز جشن بودهاست. این آیین با رای شورای عالی سیاستگذاری ثبت میراث معنوی در سیاههٔ آیینهای ملی ایران ثبت شدهاست.