مختصری پیرامون سرگذشت اوستا
اوستا بمعنی دانش یا دانشنامه است (اورنگ مراد- مقاله آویستا). و در زبانی نوشته شده که ریشه زبان فارسی امروزی است.
نسخه دسنتویس سده شانزدهم ترسایی از اوستای پاک، یسنا که در هندوستان
یافت گردید
و اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می شود.
در قرن سوم پس از میلاد، شاهنشاه اشکانی ولاش پنجم فرمان داد تا پاره های این کتاب را در هر جا که هست، گرد کنند و آنچه در خاطره ها هست، بنویسند، و به این ترتیب این کتاب جمع آوری شد.
(ویل دورانت- کتاب پیشین)
در قرن چهارم میلادی بنام قانون زردشتی خوانده میشد.
اردشیر بابکان نیز در این راه کوشش هائی کرد (بهاءالدین پازارگاد- تاریخ و فلسفه مذاهب در جهان).
بار دیگر هنگامی که تازیان تاخت و تاز ستمکارانه و جانگداز خود را آغاز کردند، گزند بزرگی به اوستا رسید. لیکن ایرانیان زرتشتی که رنج مهاجرت را بر خود هموار کردند، این کتاب را تا کنون نگاه داشته اند.اوستا"فرهنگ وتاریخ هفت هزار ساله ی ایران باستان دارای ۲۱ بخش بود که اکنون پنج بخش آن برجای مانده:
یسنا ویسپرد یشت ها خرده اوستا وندیداد
یکی از دانشهایی که اوستا درباره آن آگاهی های بسیاری را به ما میدهد،
دانش پزشکی میباشد. در متون پهلوی و اوستا به پنج گونه دانش پزشکی در ایران باستان
اشاره شده است:
1-اشو_پزشک (بهداشت)
اشو به معنی پاکی و راستی میباشد و اشو پزشکی در واقع هم پاکی تن و محیط
زندگی و هم پاکی روان را در برمیگرفته. از موارد اشو پزشکی میتوان به آلوده نکردن و
پاک نگه داشتن طبیعت و چهار آخشیج (آب، هوا، خاک ، آتش) اشاره کرد (مثلا خودداری کردن
از ریختن آشغال در آب و زمین و همینطور خودداری از دفن مردگان در خاک). همچنین میتوان
به شستشوی تن و پاکیزگی پوشاک و محیط زندگی اشاره کرد (مانند خانه تکانی و پاگیزه کردن
تن و خانه در نوروز و آیین گهنبار و ضد عفونی کردن هوا با روشن کردن عود و اسپند و
کندر) و همینطور ضد عفونی کردن جراحات و اقدامات پیشگیرانه مانند واکسن زدن و قرنطینه
کردن بیماران مسری و... میتوان اشاره کرد.
2 - داد_پزشک (پزشک قانونی)
داد پزشکی شامل معاینه مرده و اطمینان از مرگ و همچنین کالبد شکافی مرده
و تشخیص بیماری و بررسی و پیدا کردن درمان برای آیندگان بوده و همینطور مومیایی کردن
در موارد خاص.
3 - کارد_پزشک
(جراح)
کارد پزشکی همانگونه که از نامش پیداست برای درمان بیماریهایی بوده که
نیاز به جراحی داشته در حفاری ها موارد گوناگونی از جراحی جمجمه و همینطور چشم مصنوعی
در ایران باستان یافت شده. زایمان به شیوه رستم زایی (سزاین) نیز جزو کارد پزشکی بوده.
برای بیهوش کردن بیمار از هوم که گیاه دارویی آرامبخش میباشد استفاده میشده.
4 - گیاه_پزشک (دارو عطاری)
گیاه درمانی از گذشته های دور تاکنون در ایران رواج داشته و دارد و یکی
از موثرترین، طبیعی ترین و بی عوارض ترین شیوه های درمانی میباشد که با آگاهی از خواص
دارویی گیاهان مختلف صورت میگرفته و عصاره ای از آنها تهیه و استفاده میشده.
5 مانتره_پزشک (روان پزشک)
روان پزشکی یا مدیتیشن در ایران باستان بسیار مرسوم بوده. معماری نیایشگاه
های مهری و همچنین آتشکده ها به شیوه ای بوده که نوای آب به همراه نوای مانتره (اوستا)
که در زیر دالان آن میپیچیده اثر آرامش بخش داشته. همچنین همخوانی نیایشها که به گونه
شعر و آهنگین بوده نخستین سروده های دینی با اثر آرامش بخش در جهان بوده اند.
نسخه ای از وندیداد اوستا
کتابت شده در سال 1647 در یزد. محل نگهداری کتابخانه بریتانیا.
خط اوستایی یا دین_دبیره، خطی است که متون دینی و اوستا به آن نوشته شده. حروف آن حالت آوایی دارد و هنگام سرایش آهنگین است. اوستا نخستین کتاب دینی سرود مانند جهان است.
سوختن کتاب اوستا در آتش افروزی اسکندر:
تنسر هیربدان هیربذ زمان #اردشیر بنیانگزار شاهنشاهی #ساسانی ضمن نامه ای به جسنفس شاه پادشاه #طبرستان مینویسد:
میدانی که #اسکندر #کتاب دین ما دوازده هزار پوست گاو باستخر بسوخت:
: دراردا ویرافنامه هم باین عبارت منعکس است:
: زند #اوستا که در روی پوستهای گاو بخط زر نوشته شده بود در استخر پاپکان در دفتر خانه بود. #اهریمن پتیاره شوم اسکندر بدکنش را بر آن داشت که آنرا بسوزاند:
: توضیح:
✍ به علت نابودی بسیاری از آثار فرهنگی ایران و گسترش #هلن_گرایی (تقلید فرهنگ یونانی) که اسکندر و سپس سلوکیان در ایران انجام داده بودند خط پارسی باستان که خطی میخی بود از یاد برفت.
: استخر شهریست در نزدیکی تخت جمشید.
: همچنین حمزه اصفهانی و ابن ندیم هم از سایر کتاب سوزی ها و کشتار عالمان و داشمندان ایران و بابل به دست اسکندر یاد کرده اند.
سوختن کتاب اوستا در آتش افروزی اسکندر:
تنسر هیربدان هیربذ زمان #اردشیر بنیانگزار شاهنشاهی #ساسانی ضمن نامه ای به جسنفس شاه پادشاه #طبرستان مینویسد:
میدانی که #اسکندر #کتاب دین ما دوازده هزار پوست گاو باستخر بسوخت:
: دراردا ویرافنامه هم باین عبارت منعکس است:
: زند #اوستا که در روی پوستهای گاو بخط زر نوشته شده بود در استخر پاپکان در دفتر خانه بود. #اهریمن پتیاره شوم اسکندر بدکنش را بر آن داشت که آنرا بسوزاند:
: توضیح:
✍ به علت نابودی بسیاری از آثار فرهنگی ایران و گسترش #هلن_گرایی (تقلید فرهنگ یونانی) که اسکندر و سپس سلوکیان در ایران انجام داده بودند خط پارسی باستان که خطی میخی بود از یاد برفت.
: استخر شهریست در نزدیکی تخت جمشید.
: همچنین حمزه اصفهانی و ابن ندیم هم از سایر کتاب سوزی ها و کشتار عالمان و داشمندان ایران و بابل به دست اسکندر یاد کرده اند.
خُردَه_اوستا(اوستای
کوچک)
کتاب کوچک و مقدسی است که شامل قطعاتی چون دعاها ، نیایشها و نمازهایی از اوستـای بزرگ است که بهدینان زرتـشتـی همواره در زندگی روزمره جهت انجام تکالیف مذهبی به آن نیاز دارند .
این کتاب ارزشمند توسط موبـد موبـدان #آذرپادمهراسپندان در زمان شاهنشاهی شاهپور دوم ساسانی از قسمتهای مختلف اوستای بزرگ جهت انجام مراسم مذهبی عامه مردم از جمله سدره پوشی ، ازدواج ، گرامیداشت درگذشتگان ، برگزاری جشنها و همچنین خواندن نماز و نیایشهای روزانه که مورد استفاده قرار میگرفت تهیه و استخراج شد و به شکل کتاب کوچکی که مورد استفاده همگان باشد دسته بندی گردید که شامل سروده های مقدس اشم وهو ، یتااهو ، سروش باج ، اوستای کشتی ، تندرستی ، پیمان دین ، ستایش یکتا خداوند ، صدویک نام خدا و نیایشهای خورشید نیایش ، مهـرنیایش ، ماه نیایش ، آتـش نیایش و نمازهای گاه هاون ، گاه رفتون ، ازیرن گاه ، ایوه سریترم گاه و اشهـن گاه و قطعاتی همچون اورمـزد یـشت ، هفتـن یشت ، اردیبهشـت یشت ، سروش یشت هادخت ، سروش یشت سر شب ، ورهـرام یشت ، آبـزور ، آفرینگان دهمان ، کرده سـروش ، همازور دهمان و آفرینگان گهنبار ، آفرینگان پنجه ، همازور ، فروردینگان و پتت و . . . می باشد .
همانگونه که گفته شد هر کدام از این نیایشها به گونه ای ویژه توسط نیاکانمان و نیز زرتـشتیـان امروزی در مراسم ، جشـن ها و یا نمـازها و نیـایشهای روزانـه مـورد استفاده قرار میگیرد.
کتاب کوچک و مقدسی است که شامل قطعاتی چون دعاها ، نیایشها و نمازهایی از اوستـای بزرگ است که بهدینان زرتـشتـی همواره در زندگی روزمره جهت انجام تکالیف مذهبی به آن نیاز دارند .
این کتاب ارزشمند توسط موبـد موبـدان #آذرپادمهراسپندان در زمان شاهنشاهی شاهپور دوم ساسانی از قسمتهای مختلف اوستای بزرگ جهت انجام مراسم مذهبی عامه مردم از جمله سدره پوشی ، ازدواج ، گرامیداشت درگذشتگان ، برگزاری جشنها و همچنین خواندن نماز و نیایشهای روزانه که مورد استفاده قرار میگرفت تهیه و استخراج شد و به شکل کتاب کوچکی که مورد استفاده همگان باشد دسته بندی گردید که شامل سروده های مقدس اشم وهو ، یتااهو ، سروش باج ، اوستای کشتی ، تندرستی ، پیمان دین ، ستایش یکتا خداوند ، صدویک نام خدا و نیایشهای خورشید نیایش ، مهـرنیایش ، ماه نیایش ، آتـش نیایش و نمازهای گاه هاون ، گاه رفتون ، ازیرن گاه ، ایوه سریترم گاه و اشهـن گاه و قطعاتی همچون اورمـزد یـشت ، هفتـن یشت ، اردیبهشـت یشت ، سروش یشت هادخت ، سروش یشت سر شب ، ورهـرام یشت ، آبـزور ، آفرینگان دهمان ، کرده سـروش ، همازور دهمان و آفرینگان گهنبار ، آفرینگان پنجه ، همازور ، فروردینگان و پتت و . . . می باشد .
همانگونه که گفته شد هر کدام از این نیایشها به گونه ای ویژه توسط نیاکانمان و نیز زرتـشتیـان امروزی در مراسم ، جشـن ها و یا نمـازها و نیـایشهای روزانـه مـورد استفاده قرار میگیرد.