ریشه شناسی واژه اهورامزدا
واژه اهورامزدا به زبان اوستایی و یکی از نامهای خداوند است. این واژه
از دو بخش تشکیل شده است.
'' اهورا ''به معنی هستی بخش و دارنده هستی است ''مزدا '' خود از دو واژه
''مز'' به معنی بزرگ و '' دا '' به معنی دانا و دانش است پس واژه مزدا
نیز به معنی دانش بزرگ است و وظیفه هر انسانی است که این دانش بزرگ را در یابد و
به ان برسد. در نتیجه واژه اهورامزدا به معنی دانای بزرگ هستی بخش است
اين كلمه در متن‌هاي پهلوي به اُهرمَزد و هُرمُزد و در فارسي اورمَزد،
هُرمزد و هُرمُز مبدل شده است. تا قبل از زمانِ هخامنشيان نمي‌توان در موردِ يزدان‌شناسي
و باورهاي دينيِ ايرانيان جز در اساطير باستاني ايران و هندِ باستان آگاهي يافت.
هم‌زادهاي اساطيري [كهن] بي‌شماري كه از دورانِ مشتركِ هندوايراني در ادبِ وِدايي
و ميراثِ فرهنگيِ هند و داستان‌هاي پيشدادي، كياني و ميراثِ فرهنگي ايرانِ باستان
برجا مانده‌اند، از جايگاهِ ويژه‌اي برخوردارند. اين هر دو قوم در دوره‌ي
هندوايراني به اَسوره (اَهورَه) و دَئِوَ (ديو)هاي بي‌شماري معتقد بوده‌اند.
اهورامزدا را در سرودهاي زرتشت یعنی «گات‌ها»كه در واقع اصلِ
اوستا است، بهتر مي‌توان شناخت. اَهورامزدا ، داناترين سرور و بالاترين و برترين
گوهري است كه شايسته‌ي نيايش است.در سراسرِ گات‌ها، اهورامزدا براي زرتشت، تنها
خداي توانا و آفريننده‌ي دانا است. در بالاترين نقطه‌ي آسمان قرار دارد. زاده نشده
و كسي به او نمي‌ماند. وَراي او و بدونِ او، هيچ چيز وجود ندارد. او برترين هستي
است و هستيِ همه از اوست. او برترين است. نه برتر از خود دارد و نه هم‌پايه. نه
كسي منكرِ برتري او و نه مدعي جايگاه اوست.
در سنگ‌نبشته‌هاي هخامنشيان نيز اهورامزدا همان خداي يكتايي است كه
راستي را دوست دارد و از دروغ بي‌زار است. از تاكيدهاي فراوان در گات‌ها و سنگ‌نبشته‌ها
به پرهيز از دروغ، مي‌توان نتيجه گرفت كه تضادِ راستي و دروغ، در هر دو به يك
اندازه متبلور است و بينشِ نبرد با دروغ و تكيه بر راستي، آبشخوري واحد دارد.
دین های ایرانی پیش از اسلام،مهری باقری ،دانشگاه تبریز