بزرگان و نام آوران زرتشتی
روانشاداردشیر خاضع
به قلم:بوذرجمهر پرخیده و فرید شولیزاده
اردشیر پور خدارحم پور مرزبان، با تخلص شعری «خاضع» در حدود سال ۱۲۸۰ خورشیدی در روستای اله‌آباد رستاق در نزدیکی شهر یزد زاده شد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی در دبستان گودرزی، به کار کشاورزی پرداخت. او چون طبعی روان داشت استاد بمان، آموزگار دبستان، او را به سرودن شعر تشویق کرد و تخلص«خاضع» به او داد. اردشیر «خاضع» در سال ۱۳۰۶ خورشیدی برای نخستین بار به هندوستان رفت و در بمبئی به کار مشغول شد و جلد اول دیوان خود را در همان شهر چاپ و منتشر ساخت. اردشیر خاضع در سال ۱۳۱۰ خورشیدی کتابفروشی و "انتشارات خاضع" را در شهر بمبئی هند بنیاد نهاد و به انتشار و پخش کتاب‌ها و نشریه‌های فارسی‌زبان در هند پرداخت و نمایندگی بسیاری ازمجله‌های فارسی در هند را برعهده گرفت. او در شناساندن فرهنگ و ادب ایران به مردم هند کوششی به‌سزا کرد و چندین کتاب دین، ادبی و... را به فارسی در آنجا منتشر ساخت. دبیرسیاقی در پیش‌گفتار کتاب «تذکرۀ سخنوران یزد» می‌نویسد: «کتاب‌های بسیاری را از ایران به آنجا می‌برد و تشنگان زبان و ادبیات فارسی که در هند، همیشه زیاد بودند و خوراک خوبی برای دانشگاه‌های هند به ویژه دانشگاه‌هایی که کرسی زبان فارسی داشتند تأمین می‌کرد. استاد ذبیح الله صفا نویسندۀ کتاب «حماسه‌سرایی در ایران» از کتاب‌های «سام نامۀ خواجوی کرمانی»، «تذکرۀ نتایج‌الافکار» قدرت‌الله گوپاموی هندی و ... یاد می‌کند که توسط کتابفروشی خاضع منتشر شده است. اردشیر خاضع در سال ۱۳۱۴ خورشیدی ساختمان دبستان دخترانه‌ای را پایه‌ریزی کرد و برای ساخت آن و تهیه هزینۀ آموزگار آن به جمع‌آوری خیرات پرداخت، ولی چون کافی نبود از این‌رو به پیش روانشاد «شاهپور فریدون اله‌آبادی» ساکن کلکته هند رفت و شاهپور تمام مخارج دبستان را به عهده گرفت و دبستان دخترانه در سال ۱۳۱۶ خورشیدی آماده پذیرش نوآموزان شد.
از اردشیر خاضع آثار زیادی به یادگار مانده:
دیوان خاضع که با مقدمه دکتر فرهاد آبادانی در هند منتشرشد
یزدگردنامه منظوم
رباعیات خاضع
دیوان خاضع
کلیات خاضع
تاریخچه اله‌آباد رستاق
اشک مادر و نامۀ گذشتگان
تذکرۀ سخنوران یزد که با پیش‌گفتار استاد سعید نفیسی و دیباچه دکتر محمد دبیر سیاقی در بمبئی هند به چاپ رسیده است.
آندشادروان همچنین با اساتید زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در هند و ایران در مراوده و مکاتبه داشتند.علاوه بر کارهای ادبی در کارهای اجتماعی نظیربنیانگذاری دبستان دوشیزگان شاهپوری در اله آباد رستاق یزد همت گماردند.
آن شادروان دارای سه فرزند به نامهای یزدانیار،کهزاد و خدارحم بنشاهی بودند.که روانشادان یزدانیار و کهزاد بنشاهی هم از فعالین جامعه زرتشتی بودند.
اردشیر خاضع پس از یک بیماری کوتاه در تاریخ ۱۳۶۶/۲/۲۰ در شهر بمبئی درگذشت.
روحش شاد یادش گرامی