پَنام

 

پنام



آیا می‌دانستید نخستین سازندگان روبند(ماسک)

🔴ایرانیان باستان بوده‌اند و آن را "پَنام" می‌نامیدند؟

این روزها برای پیشگیری از بیماری کرونا "ماسک" بکار می‌بریم.

بدنیست بدانیم که:

در ایران باستان (مغان،هیربدان یا موبدان) زرتشتی هنگام نیایش در برابر آتش ورجاوند و سپند و برگزاری آیین‌های همگانی پارچه‌ای بند دار یا به همراه سرپوش به چهره خود می‌بستند که از زیر چشمان تا پایین چانه را می‌پوشاند تا دم و نفس آنان آتش مقدس را آلوده نسازد و به آن "پَنام" گفته می‌شد.

پنام(ماسک) یا روبند (اوستایی paiti dana ،از ریشه da به معنی نهادن ،گذاشتن

فارسی میانه padam پازند penom  است.

🔴 مغان ایران باستان که به دانش‌های پیشرفته گوناگون بویژه پزشکی و کارد‌پزشکی(جراحی) آگاه و چیره بودند همواره بیشترین نکته‌های بهداشتی را انجام داده و برای مردمان نیز دستورهای بهداشتی گوناگون و فراگیر می‌نوشتند تا بیماریهای واگیر و همه‌گیر در سراسر کشور و میان مردم گسترده نشود، همچنین کسی که به پیشگاه شاهنشاه ایران می‌رسید؛ می‌بایست جلوی دهان خود را می‌گرفت و می‌پوشاند تا اگر آلودگی یا بیماری واگیر داشت به شاهنشاه ایران نرسد. (شاید آنچنان که در سنگ نگاره‌ها نیز می‌بینیم سردارانی که از میدان جنگ و کشورهای دیگر می‌آمدند نیز بیم آن داشتند که آلودگی و بیماری ناشناخته از کشور دیگر با خود آورده باشند.)

🔹"علی اکبر دهخدا"

 واژه پنام، را چنین گزارش کرده است:

🔴"پنام" در اوستا و نسک‌های پهلوی که گفته می‌شود، درست شده از دو تیکه‌ پارچه سپیدِ پنبه‌ای که به روی دهان آویخته با دو نوار پشت سر گره می‌زنند. زرتشتیان ایران آن را روبند نامند. این پرده کوچک که به گفته‌های پهلویِ اوستا باید دو بند انگشت پایین‌تر از دهان باشد در هنگامی بکار برده می‌شود که موبد در

 برابر آذر(آتش) ورجاوندِ اوستا سروده دینی بجای می‌آورد.

بکاربردن پنام برای این است که دَم وُ بازدم و بخار دهن به آخشیج(عنصر) ورجاوند نرسد.

اکنون که می‌دانیم برابر واژه ماسک در زبان پارسی هست و بنیاد آن نیز از ایران باستان است؛ چه بهتر که در گفتار و نوشتارمان به جای واژه فرانسوی ماسک واژه "پنام" پارسی را به کار ببریم.