آتشکده پیرچم

  

آتشکده پیرچم


روستای پیرچم در کنار جاده آببر به گیلوان در شهرستان طارم استان زنجان قرار دارد. در 100 متری جنوب روستا بر روی یک تپه بزرگ و مشرف بر رودخانه قزل اوزن، بنایی قرار دارد که پلان آن به شکل چلیپا است. روستاییان این بنا را به نام «پیر» میشناسند و احتمالا به دوره ساسانی تعلق دارد. بنا ی پیرچم از دوبخش ساختمان مربع شکل گنبددار و سازه ای چلیپایی شکل در شمال آن تشکیل شده است.بنااز سنگ وساروج با پلان چهار طاقی وبا ابعاد 4×4 متر ساخته شده وپوشش آن گنبدی شکل وتماما از لاشه سنگ ساخته شده است. ترکیب کلی آن به سبک آتشکده های دوران ساسانی وبا آتشکده نیاسر کاشان قابل مقایسه است. با این تفاوت که برای عناصر اصلی در آن به جای آجر، از مصالح لاشه و قلوه سنگ و ملات آهک شده است. بخشهای زیادی از تپه ای که بنا در آن واقع است، گورستانی احتمالا از دوران متاخر اسلامی است.

ورودی بنا از شمال و از طریق درگاه کوچکی با طاق قوسی می باشددر میانه دیوار جنوبی داخل بنا،محرابی با طاق قوسی تعبیر شده است.بالای بنای چهارگوش ،گنبدی وجود دارد که قسمت فوقانی آن تقریبا مسطح است.

احتمالا گنبد به صورت نیم دایره ای بوده که در جریان بازسازی به این شکل بازسازی شده است.یک پنجره کوچک مستطیلی در بخش جنوبی گنبد دیده می شود که نور داخل بنا را تامین می کند.

بنا دقیقا در منتهی الیه جنوب تپه قرار دارد. هرچند مردم محلی بنا را آتشکده ای از دوران پیش از اسلام می دانند، اما با توجه به شواهد و مدارک موجود احتمالا بنا آرامگاهی از دوران میانی اسلام است. با توجه به دخل و تصرفات سالهای اخیر به جز قطعات شکسته آجر و لاشه سنگ و ملاط خشک شده چیز دیگری در پیرامون بنا دیده نمی شود.با توجه به شواهد موجود و شکل و نقشه بنا که قابل مقایسه با بنا های دوره میانی اسلام است، احتمالا بنای پیرچم آرامگاهی از دوران میانی اسلام در کنار گورستانی از همین دوره و دوره متاخر اسلامی است.در وسط دیوار جنوبی داخل بنا، محرابی با طاق قوسی تعبیه شده است. در مرکز این بنا بر اثر کاوش غیرمجاز و در عمق 20 سانتی متری از سطح بقایای یک کف گچی آشکار شده است