میل تاریخی خسروگرد
سبزوار نشانه ای از حیات در کویر
میل خسروگرد شناخته شده به برج پیزای ایران واقع در ۱۰ کیلومتری غرب
شهر سبزوار، و در حاشیه دو محور اصلی تهران – مشهد و در فاصله ۱ کیلومتری جنوب
روستای خسروگرد واقع شده است. این بنای كم نظیر و بسیار دیدنی به میل خسروگرد ،
مناره خسروجرد، منار خسروجرد، میل خسروجرد معروف است.
میل یا مناره خسروگرد مهمترین و بزرگترین اثر تاریخی و جاذبه گردشگری
خسروگرد و حتی سبزوار و اطراف آن است.این مناره تاریخی كه در جنوب روستای خسروجرد
واقع شده در كنار جاده قدیم ابریشم قرار دارد و مربوط به قرن ششم هجری قمری و
دوران سلجوقیان است.
ارتفاع آن به ۳۸ متر می‌رسد و در بالای آن دو رشته کتیبه کوفی و تزئینات
لوزی شکل دیده می‌شود. تاریخ کتیبه به سال ۵۰۵ هجری قمری است. کاربری مناره به
عنوان میل راهنمای مسافران بوده است.
گرد در اصل كرد بوده ، كرد مصدر مرخم كردن است و كردن به معنی ساختن،
پس خسروگرد یعنی خسرو ساخت یعنی ساخت خسر، خسرو نام عمومی پادشاهان ساسانی است
همانگونه كه قیصر نام عمومی پادشاهان روم است . به هنگام بررسی شناسایی آثار تاریخی
– باستانی سبزوار به دلیل نزدیكی این میل به روستای خسروگرد نام آن را میل خسروگرد
گذاشته اند.
سازنده مناره خسروگرد “تاج الدوله ابوالقاسم بن سعید” بوده و مصالح
بكار رفته برای ساخت این بنا آجر، گچ، ماسه و آهك است.
میل خسروگرد در طی قرون گذشته ازجمله در سال ۱۱۳۵ هجری قمری به دستور
نادرشاه و در سال ۱۳۰۰ هجری قمری به دستور ناصرالدین شاه همچنین در دوره پهلوی دوم
و سال ۱۳۷۵ عایق بندی بام سکو و پایه میل مرمت گردیده است.